Świat jest ciekawy: Tunezja – śladami słynnych produkcji filmowych

Tunezja to piękny kraj, którego niezwykła uroda doceniana jest nie tylko przez licznie przybywających tam turystów, ale również przez reżyserów, poszukujących ciekawych plenerów zdjęciowych. To właśnie w tym kraju kręcono wiele znanych filmów.
Z najważniejszych wymienić należy: „Gwiezdne Wojny” (reż. George Lucas), „Angielski pacjent” (1996 r., reż. Anthony Mingella), „W pustyni i w puszczy” (2001 r., reż. Gavin Hood), „Jezus z Nazaretu” (1977 r., reż. Franco Zeffirelli), „Quo vadis” (2001 r., reż. Jerzy Kawalerowicz), „Żywot Briana” (1979 r., reż. Terry Jones), „Piraci” (1985 r., reż. Roman Polański), „Poszukiwacze zaginionej Arki” (1981 r., reż. Steven Spielberg), „Gladiator” (2000 r., reż. Ridley Scott), „Fort Saganne” (1984 r., reż. Alain Corneau).
Jednym z takich zakątków Tunezji, w których powstawały zdjęcia do słynnych produkcji filmowych, jest słone jezioro Szatt al-Dżarid.
Słone jeziora w Tunezji to jedno z najciekawszych zjawisk przyrodniczych, z jakimi można się spotkać w tym kraju. Występują one na Saharze, na pograniczu pustyni skalistej i piaszczystej. W Tunezji jest ich trzy, a największym z nich jest właśnie jezioro Szatt al-Dżarid.
Jezioro to jest zarazem największym słonym jeziorem w całej Afryce Północnej. Leżąc na nieco obniżonym terenie, podczas deszczu napełnia się wodą. Jednak ze względu na wyjątkowo wysokie temperatury, jakie tu panują, a także na małą częstotliwość opadów, woda dość szybko częściowo wyparowuje z jeziora, a niekiedy nawet zupełnie. Wówczas jezioro to sprawia wrażenie rozległej równiny ze spękaną, białawą ziemią.
Nad słonym jeziorem Szatt al-Dżarid zaobserwować można dwa ciekawe zjawiska. Jednym z nich jest wspaniały widok rozbłyskujących w słońcu i mieniących się różnymi kolorami kryształków soli – wygląda to niezwykle. Drugim zjawiskiem, równie niesamowitym, jest powstająca tam fatamorgana, wywoływana przez drgające, gorące powietrze, unoszące się nad powierzchnią jeziora.
Tę wyjątkową scenerię Szatt al-Dżarid filmowcy wykorzystali do kręcenia niektórych zdjęć do filmów „Gwiezdne Wojny” oraz „Poszukiwacze zaginionej Arki”.
Podróżując po Tunezji śladami znanych produkcji filmowych, warto odwiedzić piękne, malowniczo położone u stóp Atlasu górskie oazy.
Należy do nich oaza Chebika. Jest to jedna z najpiękniejszych oaz górskich. Można tam podziwiać urocze gaje palmowe, których soczysta zieleń wspaniale współgra z żółtawym odcieniem skał. Korony palm wprost uginają się pod ciężarem daktyli. Urody temu miejscu dodają skalne źródła. W pobliżu oazy znajduje się wąski wąwóz, na którego dnie leży małe jeziorko. Ze względu na swoje położenie oaza Chebika nazywana jest także Qasr el-Shams (co tłumaczy się jako Zamek Słońca czy Forteca Słońca). Nazwa ta rzeczywiście pasuje do tego miejsca, gdyż słońce pięknie rozświetla tutejsze skały, nadając im wyjątkowy, pomarańczowy odcień.
Dzisiaj w miejscowości tej można kupić różnego rodzaju orientalne pamiątki, takie jak: barwne makatki, kilimy, dywany i tkaniny, biżuteria z kamyków i muszelek, rzeźby, maty plecione z palmowych liści.
W oazie Chebika także powstało wiele scen z „Gwiezdnych Wojen”. Miejsce to stało się także tłem do niektórych wydarzeń ukazanych w filmie „Angielski pacjent”.
Jedną z najciekawszych oaz górskich w Tunezji jest także Tamerza. Nazywana jest ona „wiszącym balkonem spoglądającym na Saharę”. Jest to jedna z największych oaz znajdujących się na pograniczu Tunezji i Algierii. Miejsce to charakteryzuje się szczególnie pięknymi widokami. Wszędzie wokół widnieją ogromne skały, a pośród nich zwraca uwagę niezwykle malowniczy wodospad, zwany Wielkim Wodospadem.
Także i tutaj powstawały niektóre zdjęcia do wspomnianego filmu „Angielski pacjent”, a także do ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza „W pustyni i w puszczy”.
Kolejną pełną uroku górską oazą, której piękno doceniono przy poszukiwaniu plenerów zdjęciowych, jest Kanion Mides. Jest to potężny wąwóz z wysokimi, pionowymi ścianami, na którego dnie okresowo płynie niewielka rzeczka. Kanion upiększają zielone korony drzew palmowych, których rośnie tam mnóstwo. Także i tutaj słońce, rozświetlając ściany wąwozu, maluje je na piękny, pomarańczowy kolor.
Te zapierające dech w piersi widoki wykorzystano znów przy realizacji „Angielskiego pacjenta” oraz filmu „Fort Saganne”.
W środkowej części wschodniego wybrzeża Tunezji znajduje się portowe miasto Monastyr. W przeszłości pełniło ono rolę bazy wypadowej dla rzymskich cesarzy wyruszających na afrykańskie wyprawy. Dzisiaj jest popularnym ośrodkiem turystycznym, słynącym z ciekawych budowli zabytkowych. Jednym z obiektów wartych uwagi jest tzw. Ribat Harthema (wojskowy klasztor). Jest to cały kompleks sal, wież i schodów, służący niegdyś jako obronna forteca.
Będąc w tym mieście, nie sposób pominąć również wspaniałego Wielkiego Meczetu, którego cechą charakterystyczną jest minaret o podstawie kwadratu.
Warto wiedzieć, że właśnie w tym mieście urodził się i zmarł pierwszy prezydent Tunezji, Habib Burigba. Można tu odwiedzić poświęcone mu mauzoleum ze wspaniałą złotą kopułą i dwoma potężnymi minaretami.
W Monastyrze powstawały zdjęcia do różnych filmów. Jednym z nich jest „W pustyni i w puszczy”. Ponadto piękną scenerię tego miejsca wykorzystano w pracy nad filmem „Jezus z Nazaretu”. Monastyr docenili także twórcy komedii „Żywot Briana”.
Do charakterystycznych elementów pustynnych krajobrazów Tunezji należą tzw. ksary, czyli ufortyfikowane osady z gliny i kamienia, służące jako siedziby poszczególnych plemion. Znajdują się one niedaleko miejscowości Matmata, położonej w rejonie gór Dżebel.
Jednym z najładniejszych ksarów jest Ksar Hadada. Tworzy go prawdziwy labirynt wąskich uliczek, wnęk, tarasów, dziedzińców i obronnych spichlerzy.
Ciekawe są domy mieszkańców berberyjskiej osady Matmata – zostały one wydrążone w miękkich skałach. Dzięki temu w środku utrzymuje się stała temperatura, co ma duże znaczenie w tym rejonie, gdzie temperatura powietrza sięga nawet 50 stopni Celsjusza.
Ten krajobraz także został uwieczniony na zdjęciach do filmu „Gwiezdne Wojny”. Berberowie częściowo swoje domostwa udostępnili do zwiedzania, a niektóre przerobione zostały na prawdziwe izby pamięci, w których znajdują się eksponaty i zdjęcia związane z filmem.
Z ciekawych „filmowych” miejsc w Tunezji warto wymienić jeszcze kanion Sidi Bouhel, położony niedaleko miejscowości Tozeur, w zachodniej części kraju. Imponujące skaliste ściany tego kanionu można zobaczyć w filmach takich jak „Poszukiwacze zaginionej Arki” czy znów „Gwiezdne Wojny”.
Podczas pobytu w Tunezji koniecznie trzeba odwiedzić przepiękną stolicę tego kraju – Tunis. Pamiętając, iż także tutaj po części powstawał film „Angielski pacjent”, warto przejść się po tym mieście, gdyż jest w nim co oglądać. Jest to bowiem miasto o bogatej kulturze i historii.
Przede wszystkim godna uwagi jest licząca setki lat medyna (stara dzielnica miasta), wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Można tu obejrzeć wspaniałe, zabytkowe meczety oraz wzbudzające zachwyt pałace, a także rzymskokatolicką katedrę św. Wincentego, która poszczycić się może cennymi organami oraz pięknymi freskami. Trzeba też koniecznie zwiedzić Muzeum Bardo, w którym znajduje się ogromna kolekcja rzymskich mozaik.
Wymienione tu zakątki Tunezji to tylko niektóre, te najważniejsze miejsca, które odegrały znaczącą rolę w kinematografii, „wcielając się” w Egipt, Palestynę, Rzym czy też jakąś odległą galaktykę. Podróż po tym kraju może być ciekawym przeżyciem nie tylko dla miłośników sagi George’a Lucasa, ale także i dla fanów innych filmów, które powstawały w Tunezji. Może więc warto zaplanować właśnie taką wyprawę – śladami słynnych produkcji filmowych, by później, oglądając ulubione filmy, móc wspominać swój pobyt w ukazanych tam miejscach.

Dorota Pansewicz